Θα είναι ο «πόλεμος των συντάξεων» το τέλος του δικομματικού συστήματος;

Όταν τον Μάιο του 2014, ένα άγνωστο κόμμα με το όνομα «Vamos» συγκέντρωσε αιφνιδιαστικά μερικούς ευρωβουλευτές και, μήνες αργότερα, έφτασε να ισοφαρίζει και μάλιστα να ξεπερνά τα δύο μεγάλα κόμματα στις δημοσκοπήσεις, φαινόταν ότι το δικομματικό σύστημα επρόκειτο να τελειώσει στις η γρήγορη διαδρομή.. Οι ουρανοί επρόκειτο να κατακτηθούν και τα συνηθισμένα παιχνίδια θα έπεφταν στη λήθη. Ή σχεδόν.

Δεν ήταν όμως έτσι. Δεν ήταν τότε ούτε στις εκλογές του 2015. Ούτε το 2016, όταν σε μια εκλογή που όλοι θυμούνται ως «J 26», όλα έδειχναν ότι ο «μεγάλος συνασπισμός» της αριστεράς ονομαζόταν «Unidos Podemos» θα ξεπερνούσε το PSOE σε ψήφους και έδρες και θα αμφισβητούσε το Λαϊκό Κόμμα για νίκη. Ή σχεδόν.

Η αλήθεια είναι ότι εκείνο το 26-J όχι μόνο δεν τερμάτισε το ατελές δικομματικό σύστημα, αλλά το ενίσχυσε, δίνοντας μεγαλύτερη βαρύτητα στο άθροισμα του παλιού PSOE και του παλιού PP. Τα «νέα» κόμματα, Podemos και Ciudadanos, χάραξαν έναν χώρο για τον εαυτό τους, ναι, αλλά μόνο αυτό: έναν μικρό χώρο που τους τοποθέτησε πίσω από τις δύο πλειοψηφικές ομάδες.

Έπειτα έφτασε η Καταλονία και για άλλη μια φορά έδωσε την αίσθηση ότι το δικομματικό σύστημα θα μπορούσε να πέσει, με τους Podemos να διατηρούν τον τύπο και τους Ciudadanos να υψώνονται σαν αφρός. Κανείς όμως δεν το εμπιστεύεται πια. Κανείς δεν το πιστεύει πια, γιατί τα τελευταία χρόνια μαστίζονται από αποτυχημένες προσπάθειες.

Έτσι βρεθήκαμε τον Μάρτιο του 2018. Δεν γίνεται λόγος για φιλοδοξία να κατακλύσουμε κανέναν ουρανό, γιατί πολλοί έχουν ήδη καταλάβει: το τέλος του δικομματικού συστήματος, αν έρθει, δεν θα έρθει μονομιάς, αλλά σταγόνας . Δεν θα είναι τσεκούρι αλλά διαδικασία, μακρύς και δύσκολος δρόμος. Γιατί το δικομματικό σύστημα αντιστέκεται και έχει ισχυρά όπλα για να προσπαθήσει να διαιωνιστεί.

Τώρα βιώνουμε ένα νέο επεισόδιο σε αυτή τη σιωπηλή μάχη, και είναι αυτή η απειλή εξέγερσης από τους συνταξιούχους. Γιατί είναι τόσο σημαντικό; Τι σημαίνει εκλογικά;

Οι συνταξιούχοι είναι, πραγματικά, σχεδόν ο μόνος σύνδεσμος που υποστηρίζει το παλιό ισπανικό δικομματικό σύστημα. Αν στα αποτελέσματα του 26-J δεν λαμβάναμε υπόψη τους άνω των 65 ετών, το Unidos Podemos θα είχε ξεπεράσει σαφώς το PSOE και οι Ciudadanos θα είχαν αρπάξει από τους σοσιαλιστές και το Λαϊκό Κόμμα περισσότερες από τριάντα επιπλέον έδρες: τόσες όπως αυτά που απέκτησε. Το PP και το PSOE δεν θα είναι πλέον τα δύο πλειοψηφικά κόμματα.

Ναι, είναι αλήθεια: αλλά τίποτα από αυτά δεν συνέβη. Γιατί να συμβεί τώρα; Ίσως γιατί είναι σημαντική η κοινωνική αντίληψη για το ποια είναι τα κύρια προβλήματα της χώρας και Ahora Οι συντάξεις έχουν αναδειχθεί εκπληκτικά ως ένα από αυτά:

Στοιχεία από το τελευταίο πάνελ του El Confidencial

Εάν οι ηλικιωμένοι αρχίζουν να σταματούν να σκέφτονται τη σύνταξή τους ως ασφάλεια που έχουν και αρχίσουν να τη βλέπουν ως πρόβλημα, πώς θα επηρεάσει αυτό την, μέχρι τώρα, πιστή ψήφο τους στα παραδοσιακά κόμματα; Σύμφωνα με στοιχεία της Sociometrica που δημοσιεύθηκαν τον Ιανουάριο του 2018, ακόμη και με τη μεγάλη αύξηση των Ciudadanos, το PP και το PSOE εξακολουθούν να κυριαρχούν ξεκάθαρα στον παλαιότερο τομέα του πληθυσμού:

PP και PSOE, σε μια περίοδο όπως ο Ιανουάριος του 2018 που η υποστήριξή τους είχε ήδη πέσει πολύ, Θα διατηρούσαν ακόμη τα δύο τρίτα των ψήφων των πρεσβυτέρων, ενώ μεταξύ των νέων έχουν μόλις 30% οπαδούς. Οι πολίτες, και κυρίως οι Podemos, βλέπουν έτσι στους ηλικιωμένους πολύ υψηλές δυνατότητες ανάπτυξης, αλλά και ένα σχεδόν απόρθητο οχυρό. Προς το παρόν.

Οι ηλικιωμένοι υποστηρίζουν το PP στην κυβέρνηση και το PSOE ως το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης. Εάν αυτή η υποστήριξη αποτύγχανε, αυτή η διαδικασία ανατροπής του δικομματισμού που πραγματικά ξεκίνησε στις 15 Μαΐου 2011, και που έχει προχωρήσει σε αγώνες και ξεκινήματα, απογοητεύοντας τις προσδοκίες και μαστίζεται από ήττες, ίσως θα μπορούσε να πετύχει την τελική νίκη.

Ή σχεδόν.

@josesalver