[Προϊστορία] Τι θα γινόταν αν εκλέγαμε τον πρόεδρο όπως στις Ηνωμένες Πολιτείες;

Το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στις 14 Ιουλίου 2018

Αυτές τις μέρες της νέας κυβέρνησης του PSOE, των νέων υποψηφίων για την προεδρία του Λαϊκού Κόμματος, σκεφτόμαστε πολύ τους «προέδρους». Για το λόγο αυτό, αναρωτηθήκαμε ποιος θα ήταν ο πρόεδρός μας αν τον εκλέγαμε όπως στις Ηνωμένες Πολιτείες;

Η απάντηση είναι ότι δεν έχουμε ιδέα, γιατί το σύστημά μας δεν είναι προεδρικό αλλά κοινοβουλευτικό, η εκλογική μας περιφέρεια είναι η επαρχία και όχι η Πολιτεία και γιατί... ε, για πολλές άλλες λεπτομέρειες που δεν πρόκειται να αναπτύξουμε.

Αλλά αυτό είναι ένα απλό παιχνίδι, οπότε ας απλοποιήσουμε πολλά: φανταστείτε ότι οι επαρχίες μας ήταν σαν κάθε μία από τις Πολιτείες της χώρας του Τραμπ και της Χίλαρι. Ας χρησιμοποιήσουμε τα δεδομένα που έχουμε για να δούμε τι τρέλα θα έχουμε.

Εκεί ο πρόεδρος εκλέγεται από μια ομάδα αντιπροσώπων, συνολικά 538. Κάθε πολιτεία ορίζει έναν αριθμό ίσο με το άθροισμα των εκπροσώπων (μελών του Κογκρέσου) και των γερουσιαστών της. Στη συνέχεια, όταν πρόκειται για το όνομα του προέδρου, όλοι οι εκπρόσωποι από αυτήν την πολιτεία θα ψηφίσουν τον υποψήφιο που κέρδισε αυτό το κράτος, ακόμη και με μία διαφορά ψήφου. Έτσι, μπορείτε να κερδίσετε την προεδρία σε ψήφους, αλλά να τη χάσετε σε εκπροσώπους για τις Ηνωμένες Πολιτείες στο σύνολό τους. Στην πραγματικότητα, αυτό συνέβη με τη Χίλαρι Κλίντον, η οποία νίκησε τον Τραμπ με σχεδόν τρία εκατομμύρια ψήφους, αλλά ηττήθηκε επειδή πήρε μόνο 232 αντιπροσώπους σε σύγκριση με τους 306 που πήρε η αντίπαλός της.

Τι θα συνέβαινε στην Ισπανία αν εφαρμόζαμε ένα τέτοιο σύστημα;

Αρχικά, εξετάσαμε τις τελευταίες γενικές εκλογές που πραγματοποιήθηκαν. Εάν στην Αμερική οριστούν 538 αντιπρόσωποι, στην Ισπανία θα υπήρχαν 558 (350 βουλευτές και 208 επαρχιακοί γερουσιαστές). Διανέμοντάς τα με τα ίδια κριτήρια, θα είχαμε αυτόν τον χάρτη της 26-J-2016:

Αν στην Ισπανία είχαμε ένα προεδρικό σύστημα όπως το αμερικανικό, ο Ραχόι θα ήταν ο πρόεδρος σύμφωνα με τις εκλογές του 2016 και... θα συνέχιζε να είναι ακόμα και σήμερα, γιατί δεν θα υπήρχαν προτάσεις μομφής ή κάτι παρόμοιο. τον εμπόδισε.

Αλλά θα υπήρχαν και άλλες περίεργες διαφορές. Τη δεύτερη θέση, όχι σε ψήφους αλλά σε συνέδρους, θα είχε ο Πάμπλο Ιγκλέσιας, αντί του Πέδρο Σάντσες. Επιπλέον, σε αρκετές επαρχίες της Καταλονίας και της Χώρας των Βάσκων, θα μπορούσε να προκύψει το παράδοξο ότι ένας εθνικιστής υποψήφιος που δεν φιλοδοξούσε πραγματικά την προεδρία θα θριάμβευε, καθώς αυτό απαιτεί παρουσία σε ολόκληρη την Ισπανία. Θα ήταν επομένως ένα είδος μη υποψηφίων ή υποψηφίων διαμαρτυρίας. Τέλος, ο Albert Rivera θα είχε πάρει ένα ηχηρό ντόνατ, ένα απόλυτο μηδέν στους συνέδρους, που είναι αυτό που έχει σημασία.

Όμως σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει τόσο πολύ που ίσως δεν πρέπει να κοιτάξουμε το 2016 αλλά την τρέχουσα πραγματικότητα. Επεκτείνοντας τις τρέχουσες έρευνες στον χάρτη της Ισπανίας και ορίζοντας εκπροσώπους όπως στην "Αμερική", λαμβάνουμε αυτόν τον χάρτη ενημέρωση από τον Ιούλιο 2018:

Σε μια υποθετική προεδρική εκλογή που θα διεξαχθεί σήμερα, με την κεντροδεξιά ψήφο μοιρασμένη σχεδόν εξίσου μεταξύ του PP και του Ciudadanos και με το PSOE σχετικά προεξέχον, αυτό το κόμμα θα είχε αρκετό πλεονέκτημα για να κερδίσει στις περισσότερες επαρχίες, ακόμα κι αν ήταν σε πολλά από αυτά με μικρή διαφορά, και να αφαιρέσουν έτσι τους αντιπροσώπους τους (όλους). Με αυτά τα διαπιστευτήρια, ο Pedro Sánchez θα εκλεγόταν πρόεδρος, προφανώς, χωρίς πολλά προβλήματα. Ο υποψήφιος του PP, που ονομαζόταν Soraya ή Pablo, θα έφτανε τους περισσότερους από εκατό αντιπροσώπους και μια τιμητική, αλλά μη παραγωγική, δεύτερη θέση. Πιο πέρα, ο Albert Rivera θα μπορούσε να κερδίσει σε μερικές επαρχίες, οι οποίες, λόγω του μεγάλου πληθυσμού, θα τον άφηναν σε μια λιγότερο ταπεινωτική θέση από ό,τι το 2016. Οι μη εθνικιστές υποψήφιοι θα βελτίωναν τις θέσεις και, τελικά, ο Pablo Iglesias θα έμενε μακριά πίσω αποβιβάστηκε από την πλημμύρα Sánchez.

Φυσικά, αυτό είναι απλώς μια άσκηση, ένα παιχνίδι. Αν είχαμε κάνει αυτό το ίδιο πείραμα πριν από ένα χρόνο, ο απόλυτος νικητής θα ήταν… ο Μαριάνο Ραχόι, ο οποίος σήμερα έχει εξαφανιστεί από την πολιτική σκηνή. Αλλά αν το είχαμε κάνει μόλις δύο μήνες πριν!! η προεδρία της χώρας θα την είχε πάρει από την οδό Albert Rivera.

Έτσι είναι τα πράγματα. Όλα μπορούν να αλλάξουν με μια ανάσα, γιατί έτσι είναι ασταθής η κοινή γνώμη και γιατί έτσι ριζοσπαστικό (στα αποτελέσματά του) αποδεικνύεται το αμερικανικό σύστημα.

Χοσέ Σαλβέρ