17A - 128 salên Peymana Shimonoseki

Şerê Sino-Japonî ya 1894-1895 pevçûnek leşkerî bû ku Çîn û Japonya li hember hev di têkoşînek ji bo kontrolkirina Nîvgirava Koreyê û Taywanê de kir. Vê nakokiyê hem ji bo her du welatan, hem jî ji bo herêma Asyayê bi giştî encamên siyasî û aborî yên girîng hebû.

Rehên şer di mezinbûna bandora Japonya li Asyayê û xwesteka wê ya berfirehkirina erd û çavkaniyên xwezayî de ne. Çîn, ji aliyê xwe ve, ji ber gendelî û bêîstîqrariya siyasî qels bû, ku ew li hember mebestên berfirehkirina Japonya mexdûr bû.

Pevçûn dest pê kir di tîrmeha 1894 de, dema ku Japon di bersiva kuştina du mîsyonerên Japonî de Kore dagîr kir.. Çîn, ku Koreya xwe wek parastvan dihesibîne, ji bo parastina xakê leşker şand, û di navbera her du welatan de şerekî vekirî derket.

Pevçûnek leşkerî kurt lê dijwar bû, û bi rêzek şerên biryardar ên ku tê de bûn nîşan kirin Şerê Pyongyang û Şerê Çemê Yalu. Bi saya artêş û çekên xwe yên nûjen, Japon îspat kir ku dijberek dijwar e Çîn ji nebûna nûjenkirina hêzên xwe yên çekdar zirar dît.

Encama şer a serkeftina Japonya, ku Çîn neçar kir ku di 17ê Avrêl, 1895 de Peymana Shimonoseki îmze bike.. Vê peymanê çend şert û mercên heqaretê li ser Chinaînê ferz kir, di nav de:

1. Çîn neçar bû serxwebûna Koreyê nas bike û Taywanê teslîm bike, Giravên Pescadores û Nîvgirava Liaodong heta Japonyayê.
2. Çîn neçar ma ku tazmînata şer 200 mîlyon zîv bide Japonyayê.
3. Çîn neçar bû ku gelek benderên bazirganî ji berjewendîyên Japonî re veke, di nav de Shashi, Chongqing, Suzhou û Hangzhou.
4. Çîn neçar bû ku destûr bide hemwelatiyên Japonî ku li hin deverên Chinaînê rûnin û bazirganiyê bikin.
5. Rêbazên pevguhertina girtiyan û vegerandina sivîlan hatin vekirin.

Peymana Şîmonosekî ji bo siyaset û aboriya Asyayê encamên girîng hebû û destpêka serdema serdestiya Japonya li herêmê bû. Di heman demê de bû sedema bilindbûna neteweperestiya çînî û lêgerîna welat ji bo nûjenbûnê, di dawiyê de bû sedema Şoreşa Xinhai ya 1911-an û hilweşîna xanedana Qing.