10A: 25 Joer Karfreideg Accord

De Karfreideg Accord, och bekannt als Belfast Ofkommes oder Nordirland Friddensofkommes, gouf op dësem Dag virun 25 Joer ënnerschriwwen, den 10. Abrëll 1998, an huet dräi Joerzéngte vu bewaffnete Konflikt ofgeschloss am Territoire, e Konflikt, dee méi wéi 3.500 Doudeger an Dausende blesséiert huet.

De Konflikt an Nordirland geet zréck op d'Divisioun vun Irland am Joer 1921, wéi d'protestantesch Majoritéit am Nordoste vun der Insel decidéiert en Deel vu Groussbritannien ze bleiwen, während déi kathoulesch Majoritéit am Rescht vum Land als Republik Irland Onofhängegkeet krut. Dës politesch Divisioun huet zu Spannungen a Gewalt am Norde vun Irland iwwersat, wou d'kathoulesch Bevëlkerung (Nationalisten) an d'protestantesch Bevëlkerung (Gewerkschaftler) a Konflikt a Segregatioun gelieft hunn.

An den 1960er huet d'Situatioun sech verschlechtert, mat ëmmer méi Diskriminatioun a Gewalt géint d'kathoulesch Gemeinschaft duerch protestantesch paramilitäresch Gruppen, wéi d'Ulster Volunteer Force (UVF) an d'Ulster Defense Force (UDF). Op der Géigendeel Säit, Kathoulesch paramilitäresch Gruppen, wéi d'iresch Republikanesch Arméi (IRA), huet eng Campagne vum Terrorismus a Guerilla-Krich géint d'protestantesch Gemeinschaft ugefaang fir d'Vereenegung vun Irland z'erreechen.

De Konflikt verstäerkt während de 70er an 80er, mat Bommen, Morden a gewaltsam Konflikter déi d'Zivilbevëlkerung beaflosst hunn a Péng a Leed op béide Säiten verursaacht hunn. Déi britesch an iresch Regierungen hunn ouni Erfolleg probéiert de Konflikt duerch Verhandlungen a politesch Accorden ze léisen, während d'britesch Sécherheetskräften hir Präsenz an Nordirland verstäerkt hunn fir d'Gewalt ze bekämpfen.

Wéi och ëmmer, an den 1990er hunn d'Friddensverhandlungen ugefaang Form ze kréien, an de Karfreideg-Accord Et war d'Resultat vu Joere vun intensiven Verhandlungen a Kompromësser schwéier vun der Säit vun alle betraffene Parteien.

Den Accord, deen aus méi wéi 60 Säiten besteet, stellt eng Rei vu Moossname fir Fridden a Stabilitéit ze garantéieren an Nordirland. Dës enthalen:

• D 'Schafe vu eng selbstregéierend Regierung an Nordirland, mat gemeinsame Muechten tëscht politesche Parteien déi kathoulesch a protestantesch Communautéiten vertrieden.
• D'Bestëmmung fir Nordirland fir en Deel vum Vereenegte Kinnekräich ze bleiwen, ausser datt eng Majoritéit vun de Bierger an der Regioun fir d'Vereenegung mat der Republik Irland stëmmt.
• La Demilitariséierung aus der Géigend, mat der graduell Réckzuch vun britesch Militär Kräften an der Eliminatioun vun Sécherheet checkpoints a Strooss checkpoints.
• D'Verëffentlechung vu politesche Prisonéier, souwuel vun der IRA wéi och vun der protestantescher paramilitärer Gruppen, als Geste vu gudde Wëllen a Versöhnung.
• D 'Schafe vu eng onofhängeg Kommissioun fir Fäll vu Leit, déi am Konflikt vermësst sinn, z'ënnersichen, an d'Ëmsetzung vun engem Affererkennungsprogramm.

Ausserdeem huet dës Ofkommes verschidde spezifesch Aspekter betount fir ze probéieren de Retour vum bewaffnete Konflikt ze vermeiden, déi verschidde Beräicher ofgedeckt hunn:

1. Schafe vun enger Selbstverwaltung fir Nordirland: Eng Selbstregierung gouf fir Nordirland gegrënnt, besteet aus Vertrieder vun de politesche Parteien vun der Regioun.
2. Policereform: Eng onofhängeg Kommissioun gouf gegrënnt fir d'Reform vum Ulster Constabulary (PSNI) ze iwwerwaachen, mam Zil et méi inklusiv a representativ vun der grousser Gemeinschaft ze maachen.
3. Eliminatioun vun Diskriminatioun: Eng Gläichheetskommissioun gouf gegrënnt fir Diskriminatioun an der Aarbecht, am Logement an an anere Beräicher unzegoen. Zousätzlech gouf eng Mënscherechtskommissioun gegrënnt fir d'Mënscherechter an Nordirland ze schützen an ze förderen.
4. Ofrüstung vu paramilitäre Gruppen: Et gouf ausgemaach datt paramilitäresch Gruppen hir Waffen iwwerginn an hir gewalteg Aktivitéiten ophalen. Eng onofhängeg Ofrüstungskommissioun gouf gegrënnt fir de Prozess ze iwwerwaachen.
5. Schoul Segregatioun: Et gouf ausgemaach fir d'Segregatioun an de Schoulen vun Nordirland unzegoen an d'Integratioun vu Gemeinschaften ze förderen.
6. Verëffentlechung vu Gefaangenen: D'Verëffentlechung vu Gefaangenen am Zesummenhang mam Konflikt gouf ausgemaach, soulaang se bestëmmte Konditiounen erfëllen an keng Gefor fir d'Sécherheet duerstellen.
7. Nord-Süd Relatiounen: Et war ausgemaach stäerken Relatiounen tëscht Nordirland an der Republik Irland, dorënner d'Schafung vun engem Nord-Süd Ministerrot.
8. Ost-West Relatiounen: Et war ausgemaach d'Relatiounen tëscht Nordirland an dem Rescht vu Groussbritannien förderen, dorënner d'Schafung vun engem Ost-West Ministerrot.

De Karfreideg-Accord gouf vill als historesch Erreeche gefeiert, deen huet dräi Joerzéngte vu Gewalt an Nordirland opgehalen. Allerdéngs war de Prozess vun der Ëmsetzung vum Accord net einfach a war net fräi vun Hindernisser an Erausfuerderungen.

Eng vun de gréissten Erausfuerderunge war d'Tatsaach, datt verschidde paramilitäresch Gruppen, besonnesch d'IRA, d'Gewalt net direkt komplett verzicht hunn. Ausserdeem gouf et Spannungen a Sträit tëscht politesche Parteien am Heemechtsland, wat et schwéier mécht, wichteg Mesuren ëmzesetzen, wéi d'Policereform an d'Reduktioun vun der Segregatioun an de Schoulen.

Trotz dësen Erausfuerderungen huet den Accord den Test vun der Zäit ausgesat an huet vill zur Verbesserung vun der Situatioun an Nordirland bäigedroen. Zënter der Ënnerschrëft vum Accord ass et e wesentleche Réckgang vu Gewalt a Kriminalitéit am Zesummenhang mam Konflikt, an et gouf eng Erhéijung vun Investitiounen an Tourismus an der Regioun.

De Karfreidegsvertrag huet och e méi groussen Impakt op d'Politik an d'international Relatiounen. Et huet als Modell fir aner Konflikter gedéngts ronderëm d'Welt, an huet gewisen, datt Verhandlunge a Kompromëss méiglech sinn, och a ganz schwiereg Situatiounen.

Eng Regioun am konstante Verännerung

Nordirland huet an dësem Véierel vun engem Joerhonnert grouss Ännerungen weiderentwéckelt. An de leschte Joeren D'kathoulesch Bevëlkerung ass eropgaang an et wier scho méi wéi de protestanteschen.

Uschléissend Sinn Féin (Ireschen Republikanismus an Nationalismus, als politesch Partei ugesinn, déi d'Ufuerderunge vun der IRA duerch demokratesch Mëttelen kanaliséiert) huet eng grouss Erhéijung vun hirer Ënnerstëtzung erlieft, éischt Kraaft bei de leschte Wahlen an huet d'Blockade vun de Gewerkschaftler bei der Bildung vun enger stabiler Exekutiv erlieft.

D'Ëmfroe fir déi nächst Wahle weisen op eng nei Victoire fir d'Nationalisten, deem säi Block viru geet, awer ganz no bei deem vun de Gewerkschaftler ass.

Sinn Féin verspriechen ze e Referendum fir Reunifikatioun ze halen An den nächste Jore stellt et eng Erausfuerderung an der Gemengepolitik duer, well et déi schwiereg Relatiounen tëscht béide Blocen nach weider belaaschte kéint. Et gëtt geschat datt mat der Erhéijung vun de Katholike zesumme mat Post-Brexit Konditiounen, an e puer Joer dës Positioun d'Majoritéit ka ginn an zu engem Versuch féieren, Groussbritannien ze trennen.

Ëmfroen, déi iwwer dëst Thema gefrot hunn, hunn ëmmer méi Ënnerstëtzung fir d'Wiedervereenegung gewisen, besonnesch bei jonke Leit.

Nordirland wäert ouni Zweiwel weiderhin eng vun de politesch turbulenten Regioune vun der Welt an de kommende Joerzéngte sinn.

Hutt Dir den Artikel gär? Ënnerstëtzt eis, gitt Patréiner.