L-ETA spiċċat

L-4 ta’ Mejju 2018 se jibqa’ mfakkar bħala l-jum tat-tmiem tal-ETA. Aħna nirriproduċu l-artiklu hawn li ppubblikajna sena ilu, meta dan it-tmiem diġà deher inevitabbli:

…//…

“Għaddew kważi sittin sena mit-twaqqif tagħha fl-1958 sa issa, li mmarkaw l-istorja ta’ Spanja.

Għada s-Sibt, l-ETA se tagħmel pass ieħor fl-abbandun tagħha tax-xena, li f’dan il-każ se jikkonsisti f’dak li jsejħu “handover of weapons”. Irrispettivament minn jekk humiex kollha mgħoddija, jekk huwiex magħruf jew le, f'dan il-punt, fejn huma dawk l-armi kollha, jew jekk dan il-fatt diġà għandux xi importanza, l-att innifsu jfisser ħafna. Ġenerazzjonijiet sħaħ ta’ Spanjoli kibru jisimgħu dwar dan il-“konsenja tal-armi” bħala xi ħaġa ipotetika, kważi inkonċepibbli, għan li deher impossibbli.

Iżda l-futur wasal, u ma rriżultax impossibbli daqskemm deher. Aktar minn tmien mitt mewta, eluf ta’ ġrieħi, u soċjetà li l-ksur tagħha, li snin ilu deher impossibbli li tfejjaq, qed tfejjaq malajr jitħallew lura.

ETA twieldet f'dittatorjat. L-art ta’ nissgħa tiegħu kienet il-klandestinità u l-persekuzzjoni tal-ideat tiegħu. Grazzi għal dan, huwa kiseb xi appoġġ espliċitu u fietel ġeneralizzata. Intant, kellu żmien joqtol president tal-gvern, iżda, fuq kollox, gwardji ċivili, xufiera tat-taxis, xufiera tal-linja jew pulizija nazzjonali. Għanijiet faċli, anonimi u minsija, li għalihom qatt ma wasal riparazzjoni vera.

Carrero Blanco, qtil imfakkar

Gregorio Posada Zurrón, wieħed mill-mijiet ta’ nies minsija

Imbagħad l-ETA kibret fid-demokrazija, u ma ħaditx vantaġġ mill-amnestija li ġabet biex tingħaqad mal-ħajja ċivili u tiddefendi l-postulati tagħha mill-istituzzjonijiet. L-inerzja tiegħu wasslitu biex ikompli l-ispirali, u ħa vantaġġ mill-pubbliċità dejjem tikber li gawdew l-attakki tiegħu. Il-ħelsien ta’ ħafna mill-membri tagħha mill-ħabs wara l-amnestija tal-1977 serviet biss biex tintensifika l-attività tagħhom.

Sussegwentement, is-soċjetà batiet kważi fis-skiet, matul is-snin 80 u 90, il-brutalità kollha tal-banda, li għaddiet minn dawk is-snin fost firdiet (l-ewwel) u radikalizzazzjoni (wara). Ir-rispons soċjali kien timida, filwaqt li l-gvernijiet irreaġixxew mill-inkapaċità (il-maġġoranza) jew mill-illegalità (jorganizzaw azzjonijiet terroristiċi paralleli – u żbaljati – bħal dawk tal-GAL).

Matul dawk is-snin, l-ETA kompliet toqtol, u t-tfittxija tagħha għal impatt soċjali akbar ġabet xeni li ma jintesewx u diffiċli ħafna.

Hypercor. 1987.

Vic 1991.

Miguel Angel Blanco. 1997.

Il-qtil ta’ Miguel Ángel Blanco mmarka qabel u wara fil-perċezzjoni soċjali tal-organizzazzjoni terroristika. L-ETA kienet wettqet attakki ferm aktar selvaġġi, aktar brutali u aktar indiskriminati, iżda l-moħqrija u l-insensittività li wriet b'kunsillier żagħżugħ maħtuf fetħu ksur ċar fis-soċjetà Baska għall-ewwel darba. Il-kundanna baxxa jew maħnuqa saret f'daqqa waħda, minn dak in-nhar, għajta kważi unanimu.

Għalkemm l-ETA baqgħet toqtol għal ħafna snin oħra, tassew minn dak il-jum tas-sajf fl-1997 meta ddeċidiet li toqtol lil Miguel Ángel, kien fadal triq waħda biss: ix-xoljiment. L-assi kbira tiegħu, li dejjem kienet parti żgħira iżda rilevanti tas-soċjetà Baska, kienet sparixxa f'daqqa.

Dak kollu li ġara wara wassalna hawn. Il-ġesti kożmetiċi, ta’ propaganda, id-dikjarazzjonijiet kbar li saru fl-aħħar żminijiet, għandhom skop wieħed biss, li jgħattu l-fatt li fadal biss żewġ affarijiet x’jsolvu: riparazzjoni vera għall-vittmi, u ħarba personali għall-vittmi. ftit priġunieri li Huma qed joqogħdu fil-ħabs.

Għall-ġenerazzjonijiet il-ġodda dan kollu huwa xi ħaġa tal-passat. "Ma jafux kemm huma xxurtjati."

@josesalver