Monarkija elettiva: meta r-Rejiet jiġu vvutati jew maħtura

Id-dibattitu dwar l-adegwatezza tal-Monarkija normalment ikollu bħala ċ-ċentru tiegħu n-nuqqas ta’ għażla min-naħa taċ-ċittadini, li m’għandhomx mekkaniżmi biex iwaqqgħu lill-monarka jekk ma jkunux sodisfatti bil-prestazzjoni jew il-funzjonijiet tagħhom.

Iżda ftit huma konxji li fid-dinja hemm diversi pajjiżi li s-sovrani tagħhom jiġu eletti bil-vot (Monarkija Elettiva), ejja niltaqgħu magħhom.

Samoa

Minkejja li hija Monarkija Parlamentari, il-Magna Carta ta’ dan il-pajjiż Polinesjan tistabbilixxi dan il-monarka se jinħatar mil-leġiżlatura għal termini ta’ ħames snin li jistgħu jiġu estiżiDan ġara biż-żewġ sovrani li qasmu l-ogħla poter tas-Samoan fl-aħħar deċennji.

Il-Vatikan

Iva, kif taqrah, din il-belt-stat sovrana żgħira li tinsab fil-qalba ta’ Ruma jeleġġi demokratikament l-ogħla mexxej tiegħu (il-Papa) billi jivvota, f’dan il-każ il-konklavi bejn il-kardinali mħarrka għall-mewt tal-Kap tal-Istat preċedenti. Imma mhux dejjem kien hekk. qabel kienu l-abitanti tal-belt ta’ Ruma li eleġġu lill-Papa.

andorra

Andorra? Imma jekk Andorra hija Repubblika! Ukoll, inti żbaljat, Andorra hija Prinċipat li l-koprinċpijiet tiegħu huma l-ogħla mexxejja rikonoxxuti (għalkemm bl-ebda setgħa de facto) li jieħdu ħsieb il-benesseri tal-poplu Andorran u li, f’każ ta’ kunflitt, huma responsabbli biex jiggarantixxu s-sigurtà tagħhom u l-permanenza tal-Prinċipat.

Iż-żewġ mexxejja ewlenin huma, kif stabbilit fil-Kostituzzjoni tagħha tal-1993, l-Isqof tas-Seo de Urgell u l-President ta’ Franza. Dan jagħmel lil Joan-Enric Vives i Sicília u Emmanuel Macron bħalissa ko-prinċpijiet Andorrani, kif toqgħod?

Malasia

Ir-Re attwali tal-Malasja, li t-titlu tiegħu huwa sempliċiment formali u għandu ftit setgħa, huwa elett b'vot tad-disa' rejiet Malajani lokali kull ħames snin. L-istat Asjatiku, amalgamazzjoni ta’ kulturi u reliġjonijiet, huwa wieħed mill-ftit pajjiżi fid-dinja b’diversi monarki u li l-Kap tal-Istat tiegħu jiġi elett bil-vot.

Ir-Renju tal-Asturias kien, fil-bidu tiegħu, Monarkija elettiva (u atipika).

Fil-każ Spanjol, Għexna biss stadju li fih kienet teżisti l-Monarkija elettiva, u kienu l-ewwel snin tar-Renju tal-Asturias. Ir-renji li seħħew mill-ħatra ta’ Don Pelayo bħala Re Asturijan għal Ramiro I (qed nitkellmu dwar is-snin 718 sa 850) ġew eletti demokratikament għalkemm kellhom karattru ta’ suċċessjoni notevoli fil-biċċa l-kbira tal-każijiet.

Il-ħaġa umoristika hija dik snin wara, il-Monarkija saret ereditarja iżda l-preferenza tar-raġel ma ġietx applikata (liġi sallika), li għadu validu sal-lum.