Το υπερβολικό βάρος της τρομοκρατίας στα ΜΜΕ

Με αφορμή τις σημερινές επιθέσεις στο Μάντσεστερ, διασώσαμε το λήμμα που δημοσιεύσαμε πριν από δύο μήνες στην ίδια ιστοσελίδα, μετά την επίθεση στο Λονδίνο.

Δημοσιεύθηκε αρχικά στις 23 Μαρτίου 2017:

Για χρόνια το ζούσαμε στην Ισπανία. Κάθε επίθεση, κάθε νέα βάρβαρη πράξη που διέπραξε η ETA τις δεκαετίες του 80 και του 90, διαδόθηκε, ενισχύθηκε από τα μέσα ενημέρωσης. Και το γεγονός και μόνο ότι δημοσιοποιήθηκε λειτούργησε ως κίνητρο για τους τρομοκράτες να διαπράξουν την επόμενη θηριωδία.

Τόσο πολύ που η τρομοκρατική ομάδα κατέληξε να ψάχνει για περισσότερη παρουσία, περισσότερο αντίκτυπο, προσπαθώντας να σκοτώσει με τον τρόπο που θα είχε τη μεγαλύτερη κάλυψη από τα μέσα ενημέρωσης. Έτσι προέκυψαν οι πιο αιματηρές επιθέσεις, εκείνων των οποίων τα ονόματα θυμόμαστε ακόμα (Hipercor) ή εκείνων που έφεραν πρόσθετες δόσεις σκληρότητας στο προσκήνιο (Ortega Lara, Miguel Ángel Blanco).

Το πέρασμα των χρόνων καλύπτει εκατοντάδες δολοφονημένους με τον μανδύα της λήθης, αλλά είναι ακριβώς ο αντίκτυπός τους στα μέσα ενημέρωσης που κάνει μερικούς, ακριβώς αυτούς που αναφέρθηκαν παραπάνω, να θυμούνται ακόμα. Είχαν κάτι διαφορετικό: έφεραν μια ανατροπή που τους έκανε εικονίδια αδύνατο να ξεχαστούν.

Σήμερα υποφέρουμε άλλου είδους τρομοκρατία. Είναι ένας θρησκευτικός τρόμος που είναι πρόθυμος να θυσιαστεί και αυτό τον κάνει, στον πυρήνα του, ακόμη πιο επικίνδυνο. Αλλά είναι, πάνω απ' όλα, ένας τρόμος που γεννήθηκε με το μάθημα, σε μια κοινωνία όπου τα μέσα ενημέρωσης είναι πολύ περισσότερα, πιο άμεσα και επίσης πιο επιρρεπή στον εντυπωσιασμό από ποτέ.

Σε αντίθεση με άλλες μορφές τρομοκρατίας, ο τζιχαντιστής δεν ξεκίνησε διστακτικά και στη συνέχεια αύξησε σταδιακά τη δόση της βίας, μέχρι που κατέληξε να καταβροχθιστεί από τη δική του βαρβαρότητα, όπως συνέβη με την ευρωπαϊκή τρομοκρατία τον XNUMXό αιώνα. Αντίθετα: ο τρόμος που υποφέρουμε σήμερα ξεκίνησε σκοτώνοντας όχι έναν, δύο ή τρεις ανθρώπους, αλλά δύο χιλιάδες, διακόσιους, πενήντα ταυτόχρονα. Είναι μια μορφή τρομοκρατίας που εκμεταλλεύεται μια νέα μορφή φόβου, η οποία δεν βασίζεται στον φόβο της επόμενης επίθεσης, αλλά στη μνήμη των προηγούμενων επιθέσεων.

Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να εξηγηθεί γιατί οι τελευταίες επιθέσεις απολάμβαναν τόσο μεγάλη παρουσία στα μέσα ενημέρωσης, όταν, αντικειμενικά, το εύρος τους είναι πολύ μικρότερο από εκείνα που προηγήθηκαν. Οι τζιχαντιστές έκαναν τη δουλειά μια φορά, στα πρώτα χρόνια λειτουργίας τους, και τώρα, προς το παρόν, περιορίζονται στο να ζουν από το εισόδημα, ώστε να τους αρκούν οι μοναχικές ενέργειες απομονωμένων τρελών, που ελάχιστα συνδέονται με την αυθεντική εγκληματική οργάνωση , για να κρατήσει τη φλόγα ζωντανή. Η συνέχιση της βαρβαρότητάς τους δεν ήταν ποτέ τόσο φθηνή για τους βαρβάρους: τα ΜΜΕ και το κλίμα που δημιουργείται στη δυτική κοινή γνώμη, τους την προσφέρουν καθημερινά σε μια πιατέλα.

Στα παλιά χρόνια του IRAS και του ETAS, των Ερυθρών Ταξιαρχιών και του Baader-Meinhof, των τρομοκρατών που γεννήθηκαν από μικρούς τοπικούς τόπους αναπαραγωγής, υπήρχε ήδη μεγάλη συζήτηση για το αν έπρεπε ή όχι να δημοσιοποιηθεί η δράση τους.

Σήμερα αυτή η συζήτηση είναι πιο επίκαιρη από ποτέ. Χθες ένας απομονωμένος τύπος, βίαιος, αλλά σχεδόν καθόλου συγγενής με αυτούς που θα καρπωθούν τους καρπούς της δράσης του, σκότωσε τρία άτομα στο Λονδίνο. Η εκδήλωση απολάμβανε μια πραγματικά δυσανάλογη παρουσία και κοινωνική προσοχή λαμβάνοντας υπόψη την πραγματική της διάσταση. Πριν από μερικά χρόνια, αρκετές ευρωπαϊκές χώρες υπέστησαν συνεχή και πολύ χειρότερα χτυπήματα χωρίς πολλή φασαρία και, μερικές φορές, ακόμη και με κακή συνείδηση ​​να δημοσιοποιήσουν την κατάστασή τους. Σήμερα η συζήτηση για το γιατί ενισχύουμε τόσο πολύ, και τόσο άσχημα, φαίνεται να έχει εξαφανιστεί, επιθέσεις των οποίων ο μοναδικός στόχος (από αυτούς που τραβούν τα νήματα από απόσταση) είναι ακριβώς να ενισχυθούν για να μας κάνουν να ζούμε όχι με τρόμο, αλλά με μίσος. .

Πρέπει να ανοίξουμε τη συζήτηση, γιατί αυτό είναι το πρόβλημα. Δεν πρόκειται να συζητήσουμε την ανάγκη αυτολογοκρισίας κατά τη διάδοση αυτών των ειδήσεων ή κάτι παρόμοιο. Σε έναν κόσμο όπως ο σημερινός, γεμάτος δίκτυα και άτυπα μέσα επικοινωνίας, δεν υπάρχει δυνατότητα απόδρασης από αυτό που το κοινό αποφασίζει να αντιμετωπίσει ως «viral». Θα συνεχίσουν να γίνονται επιθέσεις και ο κόσμος θα συνεχίσει να τους δίνει μαζική παρουσία στο διαδίκτυο, ακόμα κι αν όλες οι τηλεοράσεις στον κόσμο επιμένουν να το φιμώσουν. Δεν μπορούμε να το βοηθήσουμε.

Αλλά πρέπει να ανοίξουμε τη συζήτηση, όχι για να αποτρέψουμε την εξάπλωση του τρόμου, αλλά για να προστατευτούμε από τις συνέπειες του μίσους. Γιατί πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι οι τρομοκράτες, παρά το όνομά τους, ξέρουν ότι έχασαν τη μάχη του τρόμου. Θα συνεχίσουμε να ταξιδεύουμε παρά τον ίδιο. Θα συνεχίσουμε να ζούμε, εν κινήσει, εντός της Δύσης, χωρίς να μας συγκρατεί η απειλή της παρουσίας της. Κανείς δεν θα ακυρώσει ένα ταξίδι στο Λονδίνο ή το Βερολίνο ή τη Νέα Υόρκη επειδή μόλις συνέβη μια επίθεση, πέραν των δύο ή τριών ημερών αμέσως μετά την εκτέλεσή της. Τρόμος δεν υπάρχει και δεν θα υπάρξει.

Όμως, από την άλλη, η επανάληψη ειδήσεων για γεγονότα όπως αυτό του Λονδίνου χθες, αφού δεν δημιουργεί τρόμο, γεννά μίσος, διαχωρισμό και αποκλεισμό. Και για αυτό ακριβώς πρόκειται. Η ανάπτυξη ορισμένων κομμάτων και ορισμένων συζητήσεων σε όλη την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική δεν είναι τυχαία. Αυτό το μίσος είναι η επιτυχημένη κληρονομιά της τζιχαντιστικής τρομοκρατίας. Περισσότερο από τρομοκράτες, οι μάγκες του ISIS προκαλούν αγανάκτηση εναντίον των λαών που ισχυρίζονται ότι υπερασπίζονται. Αυτή η αυξανόμενη δυσαρέσκεια τροφοδοτεί το ρήγμα μεταξύ του μουσουλμανικού κόσμου και της υπόλοιπης ανθρωπότητας. Εκεί βρίσκεται ο μεγάλος θρίαμβος των φονταμενταλιστών, γιατί αυτός ο διαχωρισμός μεταξύ των μουσουλμάνων και των υπολοίπων είναι που δίνει νόημα στην ίδια τους την ύπαρξη και που τους κάνει δυνατούς στις αμφιβολίες τους.

Και ενώ δεν μπορούμε, αυτή τη στιγμή, να αποτρέψουμε να συμβεί αυτό, θα πρέπει τουλάχιστον να το γνωρίζουμε και να μην παρέχουμε τόσα πυρομαχικά στον εχθρό.