Το PSOE στις καθοριστικές του ώρες

Οι εκλογές του 26-J άφησαν ένα πανόραμα σε έδρες αρκετά παρόμοιο με το προηγούμενο: το Κογκρέσο είναι λίγο πιο δεξιό, αλλά χωρίς σαφείς πλειοψηφίες. Όσον αφορά τις ψήφους, η στροφή προς τα δεξιά ήταν σημαντική, αλλά το αποτέλεσμα έχει μειωθεί επειδή το Unidos Podemos κερδίζει έδρες χάρη στη συμβολή. Η εκλογική αριθμητική έχει έρθει σε βοήθεια μιας αριστεράς που παρουσιάζεται ως ενωμένη: διαφορετικά, η οπισθοδρόμηση θα ήταν πολύ μεγαλύτερη.

Όσον αφορά τις ψήφους, η ομάδα του PSOE συν Ciudadanos επαναλαμβάνει το ποσοστό τους, οπότε ένας τζόκερ θα μπορούσε να βγάλει το συμπέρασμα ότι υπήρξε μεταφορά ψήφων από το Podemos στο PP. Έχουμε ήδη πει σε ένα άρθρο από τις 18 Απριλίου, χρησιμοποιώντας ακριβώς το αντίθετο παράδειγμα, γιατί αυτό δεν συμβαίνει. Η αποχή παίζει ρόλο και οι ενδιάμεσες κινήσεις μεταξύ κάποιων κομμάτων και άλλων. Σε εκείνο το άρθρο, που γράφτηκε σε μια εποχή συμπλοκών, ευφορίας και εκπλήξεων, ειπώθηκε και κάτι άλλο: «Μπορεί να προκύψουν πολλά άλλα κινήματα: τίποτα δεν πρόκειται να είναι αυτό που φαίνεται. Και οι θεαματικές ανατροπές μπορεί να έρθουν από εκεί που είναι λιγότερο αναμενόμενες. Να είστε προσεκτικοί με τα βιαστικά συμπεράσματα, γιατί είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα κάνουν λάθος: η υποκείμενη πραγματικότητα είναι πάντα πιο περίπλοκη».

Μετά από δύο μήνες, το λουτρό της πραγματικότητας βάζει τα πράγματα στη θέση τους. Οι θριαμβευτικές αναλύσεις ήταν πάρα πολλές μεταξύ των οπαδών του Podemos και έχουν καταρρεύσει ηχηρά. Έτσι μπορούμε σχεδόν να πούμε ότι μετά το 26-J μια ολόκληρη γενιά έχει χάσει την εκλογική αθωότητα. Υπό αυτή την έννοια, συνέβη αυτό που έπρεπε να συμβεί: τώρα είμαστε όλοι ενήλικες, γιατί η αθωότητα χάνεται μόνο μια και για πάντα.

Και τώρα αυτό; Αν και η κοινοβουλευτική αριθμητική μοιάζει πολύ με την προηγούμενη, αυτό που έχει αλλάξει είναι η προδιάθεση, η ψυχολογία του καθενός. Για παράδειγμα, μια πιθανή κυβέρνηση PSOE+UP+Ciudadanos εξακολουθεί να είναι μαθηματικά όσο πιο δυνατή ήταν πριν από τρεις μήνες, αλλά στη νέα κατάσταση είναι κάτι πολύ πιο μακριά.

Οι ψηφοφόροι έχουν εκδώσει μια ετυμηγορία: θέλουν μια κυβέρνηση και τη θέλουν τώρα. Όσο για την εναλλακτική μεταξύ συνέχειας ή ρήξης, επέλεξαν την πρώτη. Οι πολιτικοί το γνωρίζουν, η κοινωνία το ξέρει, οπότε τώρα πρέπει να παίξουν ένα νέο παιχνίδι στο οποίο, έχοντας παρόμοια χαρτιά, οι προθέσεις των παικτών είναι τελείως διαφορετικές.

Από τους τέσσερις βασικούς ηθοποιούς, οι τρεις είναι πολύ ξεκάθαροι για τον ρόλο τους. Το PP θέλει να κυβερνήσει και θα απαιτήσει το δικαίωμά του να το κάνει. Η Ciudadanos θα θέσει όρους ώστε ο ρόλος της να θεωρείται σχετικός και στη συνέχεια θα διευκολύνει αυτήν την κυβέρνηση. Η Unidos Podemos, από την πλευρά της, ενδιαφέρεται να παρουσιαστεί ως εναλλακτική από την αντιπολίτευση και να προσπαθήσει να καταιγίσει αργότερα στους ουρανούς. Κανείς δεν θα κατηγορήσει καμία από αυτές τις τρεις ομάδες για αυτό, γιατί είναι ακριβώς αυτό που όλοι πιστεύουν ότι πρέπει να κάνουν.

Μόνο το PSOE είναι ακόμα στον αέρα, μπλεγμένο σε έναν ιστό αράχνης. Η χώρα στο σύνολό της απαιτεί κυβέρνηση και θα την κατηγορήσει αν δεν υπάρχει, αλλά η πλειοψηφία των ψηφοφόρων της απορρίπτει σθεναρά το Λαϊκό Κόμμα.

Τι στο διάολο μπορεί να κάνει το PSOE για να σώσει το πρόσωπο; Δεν μπορεί απλώς να παραδοθεί στο PP, γιατί οι ψηφοφόροι του δεν θα το ανεχτούν και οι Podemos θα εκμεταλλευόταν την ευκαιρία για να αναλάβει την ηγεσία της αντιπολίτευσης. Αλλά δεν μπορεί, όσο κι αν προσπαθεί ο Σάντσες, να συνεχίσει να παίζει με την εφεύρεση του «συνασπισμού της αλλαγής». PSOE+ Podemos+Citizens, γιατί δεν είμαστε πια σε αυτά και γιατί δεν φέρνει κανένα πλεονέκτημα στους Ciudadanos και στους Podemos.

Το κονκλάβιο που πρόκειται να πραγματοποιήσει το PSOE αυτό το Σαββατοκύριακο θα είναι θεμελιώδες. Πρέπει να βγάλουν κάτι από το καπέλο: να βρουν μια ευφάνταστη λύση για να σώσουν το πρόσωπο και να μην αφήσουν το πεδίο ανοιχτό στους αντιπάλους τους. Σήμερα, Παρασκευή, είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς πώς μπορούν να το πετύχουν. Τα άλλα τρία κόμματα ξέρουν ήδη τι θα παίξουν, αλλά το PSOE δεν έχει βρει ακόμα τον χώρο του. Και αν αύριο δεν αρχίσει να το βρίσκει, μπορεί να καταλήξει να αφήσει την αντιπολίτευση στα χέρια των Podemos, τον συμβιβαστικό ρόλο σε αυτά των Ciudadanos και την ταμπέλα του «μοναδικού μεγάλου σοβαρού κόμματος» σε αυτά του PP.

Τι θα τους μείνει τότε;