Εκλογές 26-J: Πάρα πολύ λάμψη στη φούσκα-Μπορούμε;

Στην Ισπανία, το 80% των ανθρώπων ενδιαφέρονται για την πολιτική μόνο περιστασιακά. Και υπάρχουν το πολύ 20% των θαυμαστών. Μάλλον λιγότερο.

Αυτά τα ποσοστά δεν πρέπει να λαμβάνονται κυριολεκτικά, γιατί δεν ανταποκρίνονται σε καμία μελέτη ή έρευνα. Απλώς τα επινόησα για να δείξω κάτι που μου φαίνεται πολύ πραγματικό: η πλειοψηφία των ανθρώπων ζει σε αληθινές φούσκες, σε περιβάλλοντα όπου πολλοί από τους φίλους, την οικογένειά τους, τις επαφές στα κοινωνικά δίκτυα κ.λπ., σκέφτονται το ίδιο με αυτούς. Όταν αυτοί οι άνθρωποι έχουν επίσης ένα συγκεκριμένο ενδιαφέρον για κάτι (για παράδειγμα, την πολιτική), μπορούν να πιστέψουν ότι η φούσκα στην οποία ζουν είναι πραγματικότητα.

Η ιδέα του Δεν ζούμε στην πραγματικότητα, αλλά σε φούσκες μέσα στην πραγματικότητα, δεν είναι καινούργιο: είναι κοινός τόπος που έχει επαναληφθεί χιλιάδες φορές και μου φαίνεται αναμφισβήτητος.

Αν εξετάσουμε τα διάφορα κανάλια ενημέρωσης στην Ισπανία, θα τα βρούμε σε όλα τα χρώματα, φυσικά. Γενικά, δυστυχώς για εμάς, κάθε μέσο έχει τη δική του γραμμή και ο κάθε άνθρωπος πηγαίνει μόνο στη δική του. Δεν υπάρχει εσωτερική πολυφωνία στα μέσα ενημέρωσης, αλλά μάλλον ομοφωνία. Ο δεξιός αναγνώστης μπορεί να μην αφήσει ποτέ το συννεφάκι του, γιατί διαβάζει και παρακολουθεί μόνο ορισμένα μέσα. Ο αριστερός μπορεί να κάνει το ίδιο. Και αυτός στο κέντρο… το έχει λίγο πιο δύσκολο, αλλά μπορεί και να το διαχειριστεί.

Κανονικά, το 80% του πληθυσμού που δεν ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για την πολιτική κάνει ακριβώς αυτό. Βλέπει ή διαβάζει ό,τι επιβεβαιώνει τις προηγούμενες προκαταλήψεις του και απορρίπτει με μια χειρονομία αηδίας ό,τι δεν τις επιβεβαιώνει, αλλάζοντας κανάλι ή ιστότοπο. Αν έχεις Twitter, ακολουθείς μόνο τους ανθρώπους σου, σχολιάζεις μόνο με τους φίλους σου. Δεν υπάρχει συζήτηση. Δεν υπάρχει δίλημμα. Ξέρει ποια είναι η αλήθεια.

Και τι γίνεται με το 10 ή 20% που εμπλέκονται περισσότερο στην πολιτική; Αυτό που συμβαίνει με αυτούς είναι ότι κατακλύζουν τα δίκτυα: όχι μόνο τα ΜΜΕ που σχετίζονται με το κόμμα τους, αλλά και τα δίκτυα γενικότερα. Και αυτό που συμβαίνει αυτή τη στιγμή είναι ότι, με τεράστια διαφορά, Αυτοί που εμπλέκονται περισσότερο είναι οι ψηφοφόροι του Unidos Podemos. Δεν μπορώ να επιβεβαιώσω αυτό το γεγονός ούτε με μελέτες ή έρευνες, αλλά μου φαίνεται αρκετά ξεκάθαρο. Η πλειοψηφία όσων μιλούν για πολιτική στα κοινωνικά δίκτυα, μιλάνε για Podemos και υπερασπίζονται τους Podemos. Αυτό από μόνο του δεν είναι ούτε καλό ούτε κακό. Απλώς, αυτή τη στιγμή στην ισπανική πολιτική σκηνή, είναι έτσι.

Το πρόβλημα προκύπτει όταν η πλειοψηφία υπέρ των Unidos Podemos εξηγεί μόνη της την πραγματικότητα: αφού όταν έχουν πρόσβαση στα δίκτυα περιβάλλονται από ανθρώπους που σκέφτονται όπως αυτοί, υιοθετούν ασυνείδητα μια προκατάληψη: πιστεύουν ότι είναι περισσότερα από αυτό που είναι, ότι έχουν μεγαλύτερη σημασία από αυτό που πραγματικά έχουν σημασία και ότι οι απόψεις τους βαραίνουν περισσότερο από αυτό που πραγματικά κάνουν.

Ας πάρουμε ένα παράδειγμα. Αυτές τις μέρες, Ο πρόεδρος του τέταρτου κόμματος της Ισπανίας ταξίδεψε σε μια χώρα της Νότιας Αμερικής που διέρχεται μια πολύ σοβαρή κοινωνική και οικονομική κρίση, που προέρχεται από τον παραστρατιωτικό πειρασμό των αρχών της και τα λανθασμένα οικονομικά μέτρα που έχει λάβει. Αυτή είναι η δική μου ερμηνεία φυσικά. Άλλοι θα έχουν άλλους. Η επίσκεψη, από μόνη της, δεν έχει σημασία. Είναι απλώς μια χειρονομία, όπως αυτή που έκανε ο ίδιος πολιτικός πριν από ένα μήνα επισκεπτόμενος έναν προσφυγικό καταυλισμό. Μπορεί να σου αρέσει περισσότερο ή λιγότερο, μπορεί να φαίνεται λίγο πολύ εκλογικό, αλλά εκεί μένει.

Λοιπόν, Η αντίδραση στα social media ήταν έξαλλη. Δυσανάλογα. Οι οπαδοί ενός κόμματος του οποίου οι ηγέτες έχουν ταξιδέψει πολλές φορές, όλα αυτά τα χρόνια, σε αυτή τη χώρα της Νότιας Αμερικής, με αντάλλαγμα μεγάλα χαρτονομίσματα, και που έχουν επανειλημμένα συμβουλεύσει τη χώρα αυτή για πολιτικά και οικονομικά ζητήματα. Οι οπαδοί ενός κόμματος που, ως εκ τούτου, ευθύνεται ως ένα βαθμό για την καταστροφή στην οποία εμπλέκεται, σκίζουν τα ρούχα τους γιατί ένας πολιτικός αρχηγός έρχεται τώρα εκεί δύο μέρες για να ενδιαφερθεί για όσα συμβαίνουν. Όχι μόνο αυτό, αλλά οι ίδιοι οπαδοί χτυπούν καμπανάκια, δηλώνοντας ότι «αυτός ο πορτοκαλοφασίστας» θα πληρώσει ακριβά στις κάλπες (τον αποκαλούν πολιτικό που έκανε συμφωνία πριν από τρεις μήνες με το ίδιο κόμμα με το οποίο λένε ότι θέλουν να συμφωνήσουμε τον επόμενο μήνα). Η ονομασία «φασίστας» είναι ό,τι πιο απαλό μπορείς να διαβάσεις αυτές τις μέρες. Χωρίς ρουζ. Άλλες προσβολές ή υπαινιγμοί για δήθεν ιδιωτικές κακίες του παρενοχλούμενου πολιτικού είναι απολύτως φυσιολογικές. Όλα είναι πολύ δημοκρατικά.

Τέτοιες διαλεκτικές υπερβολές από την πλευρά των μαζών των pro- Podemos στα κοινωνικά δίκτυα οφείλονται, κατά τη γνώμη μου, στη φούσκα τους για την πραγματικότητα. Φυσικά, δεν πέφτουν όλοι σε αυτόν τον κόσμο στην παγίδα της απλοποίησης. Αλλά πολλοί το κάνουν. Μιλούν μεταξύ τους, επιβεβαιώνουν τα επιχειρήματά τους, δεν βρίσκουν αντίβαρα και, χειρότερα, βλέπουν τον εαυτό τους σε καθαρή πλειοψηφία σε όλα τα κοινωνικά δίκτυα της χώρας, που τους προκαλεί, λόγω της γνωστής επίδρασης μόδα, να αναπτυχθείς και να πιστέψεις ακόμα περισσότερο τη δική σου νοητική αναπαράσταση.

Όλα αυτά θα ήταν πολύ θετικά (για αυτούς) αν έφταναν στο κοινωνικό σύνολο και την έπειθαν. Αλλά δεν είναι έτσι. Η κοινωνία στο σύνολό της δεν εμπλέκεται τόσο, ούτε ενδιαφέρεται τόσο πολύ για αυτά τα θέματα. Ολόκληρη η κοινωνία ενοχλείται από προσβολές και αποκλεισμούς, και έχει μια ορισμένη τάση να παίρνει το μέρος του προσβεβλημένου. Η κοινωνία, εν ολίγοις, ζει σε άλλες φούσκες στις οποίες ελάχιστη σημασία έχει ποιο είναι το πιο δημοφιλές hashtag στο Twitter.

Με αυτή την έννοια, Το Λαϊκό Κόμμα υπήρξε, στο παρελθόν και συνεχίζει να είναι, ο καλύτερος σύμμαχος των Podemos, με το να αφοσιωθούν στον αποκλεισμό του περνώντας ορισμένα όρια. Και το ίδιο μπορεί να ειπωθεί και αντίστροφα. Και οι δύο ενδιαφέρονται πλέον για την πόλωση, και οι δύο παίζουν το ίδιο παιχνίδι, για να αφήσουν έξω το PSOE και το Ciudadanos.

Η παλιά έκφρασηαφήστε τους να μιλήσουν για εσάς, ακόμα κι αν είναι κακό», βασίζεται σε μια θεμελιώδη αρχή: όταν μια αμφισβητήσιμη εναλλακτική λύση μεταξύ δύο μόνο επιλογών παρουσιάζεται σε μια ανθρώπινη ομάδα, καταρχήν, η ομάδα θα τείνει να χωρίζεται στα μισά.

Επομένως, στην περίπτωση του ταξιδιού του Ριβέρα στη Βενεζουέλα, για ένα κόμμα που συγκέντρωσε το 13,9% των ψήφων στις εκλογές του Δεκεμβρίου, μια τέτοια περιπέτεια μπορεί να είναι πολύ κερδοφόρα: σε βάζει στο προσκήνιο, οι άνθρωποι μιλούν για σένα, κερδίζεις εξέχουσα θέση χάρη , σε μεγάλο βαθμό, στην παράλογη αντίδραση ορισμένων πολιτικών αντιπάλων. Το γεγονός και μόνο ότι χιλιάδες θυμωμένοι χρήστες του Twitter μιλούν άσχημα για εσάς θα φέρει ένα ποσοστό του πληθυσμού στο πλευρό σας που θα είναι πάντα πολύ υψηλότερο από αυτό το 13,92% των ψήφων που κερδίσατε στις κάλπες.

Το στοίχημα του Ciudadanos στο ταξίδι του Ριβέρα στη Βενεζουέλα, επομένως, μπορεί να μην είναι τόσο τραβηγμένο όπως φαίνεται σε όσους ζουν στη θορυβώδη φούσκα των Podemos. Η φούσκα στην οποία ζουν οι ψηφοφόροι του Ciudadanos είναι πολύ διαφορετική και ο ελιγμός μπορεί να προσελκύσει ψήφους από κοντινές φυσαλίδες όπως ακριβώς μπορεί να τους κάνει να χάσουν. Δεν ξέρουμε, αλλά συνολικά Φαίνεται σαν ένας αποδεκτός κίνδυνος για όσους έχουν περισσότερα να κερδίσουν παρά να χάσουν.

Όσο για την ευφορία που αναπνέει η φούσκα των Podemos, ίσως θα έπρεπε να τους κάνει να την κοιτάξουν. Το να μπερδεύεις την κοινωνία με τον εαυτό σου είναι ο καλύτερος τρόπος να της επιτεθείς. Πείθοντας αυτούς που είναι ήδη πεπεισμένοι, φωνάζοντας πάρα πολύ, αυτό που μπορεί να προκληθεί είναι η φυγή της υπόλοιπης κοινωνίας.

Τα πολύ μεγάλα αστέρια καίνε τα καύσιμα τους γρήγορα και ζουν μόνο μερικά εκατομμύρια χρόνια. Τα πολύ μικρά ζουν αργά, με την υπομονή του μικρού τους φωτός, αλλά λάμπουν από τότε που γεννήθηκε το ίδιο το σύμπαν. Έχουν ακόμα πολλά δισεκατομμύρια χρόνια ζωής και θα βασιλέψουν όταν τα μεγάλα θα έχουν εκλείψει εδώ και αιώνες.

Η φωτεινή κοινότητα των οπαδών των Podemos είναι γιγάντια και πολύ δραστήρια. Λάμπει πιο φωτεινά από όλες τις άλλες κοινότητες μαζί. Προσοχή όμως: καίει καύσιμα με πλήρη ταχύτητα εδώ και πολύ καιρό, δίνοντας ύβρεις και αποκλεισμούς σε μέλη άλλων κοινοτήτων και χωρίς καν να το γνωρίζουν.

Η 26η Ιουνίου είναι κοντά, ευτυχώς, και η φωτεινότητα του podemite συνεχίζει να αυξάνεται. Το αστέρι σας μπορεί να αντέξει μέχρι εκείνη την ημέρα και να θριαμβεύσει. Αλλά κάποιοι θα πρέπει να αρχίσουν να σκέφτονται τα αποθέματα καυσίμων: Ακόμη και οι τέσσερις εβδομάδες που έρχονται μπορεί να αισθάνονται πολύ μεγάλες. Το σίγουρο είναι ότι αν δεν ρυθμίσουν την κατανάλωση, η τετραετία που θα ακολουθήσει θα είναι αιώνια. Και θα είναι οι τελευταίοι.