Terrorismoaren gehiegizko pisua komunikabideetan

Manchesterreko gaurko atentatuen harira, duela bi hilabete webgune honetan bertan argitaratu genuen sarrera erreskatatzen dugu, Londresko atentatuaren ostean.

Hasieran 23ko martxoaren 2017an argitaratua:

Urtetan bizi izan genuen Espainian. Eraso bakoitza, ETAk 80ko eta 90eko hamarkadetan egin zuen barbarismo berri bakoitza, hedabideek hedatu, areagotu egin zuten. Eta publizitatea eman izanak pizgarri gisa balio zuen terroristak hurrengo ankerkeria egiteko.

Hainbeste non talde terroristak presentzia gehiago, eragin handiagoa bilatzen amaitu zuen, eragin mediatiko handiena izango zuen moduan hil nahian. Horrela etorri ziren erasorik odoltsuenak, oraindik izenak gogoan ditugunak (Hipercor) edota anker dosi gehigarriak mahai gainera ekarri zituztenak (Ortega Lara, Miguel Ángel Blanco).

Urteen joan-etorriak ehunka hildako ahanzturaren mantuan hartzen ditu, baina, hain zuzen, komunikabideetan izan duten eragina da oraindik ere gogoratzen diren gutxi batzuk, hain zuzen ere, goian aipatutakoak. Zerbait ezberdina zuten: ahazteko ezinezko ikono bihurtu zituen bihurgune bat ekarri zuten.

Gaur beste terrorismo mota bat jasaten dugu. Erlijioan oinarritutako terrorea da, bere burua sakrifikatzeko prest dagoena, eta horrek are arriskutsuagoa egiten du bere sustraietan. Baina, batez ere, ikasitakoarekin batera jaiotako izua da, komunikabideak inoiz baino askoz gehiago, berehalakoagoak eta, gainera, sentsazionalismorako joera handiagoak diren gizarte batean.

Beste terrorismo batzuek ez bezala, jihadista ez zen zalantzan hasi eta gero indarkeria dosia areagotu, bere basakeriak irentsita amaitu arte, XX. Aitzitik: gaur jasaten dugun izua ez bat, bi edo hiru pertsona hiltzen hasi zen, bi mila, berrehun, berrogeita hamar bat-batean baizik. Beldur forma berri bat baliatzen duen terrorismoa da, hurrengo erasoaren beldurrean oinarritzen ez dena, iraganeko erasoen memorian baizik.

Modu bakarra da azken erasoek komunikabideetan hainbeste presentzia izan duten azaltzeko, objektiboki, haien hedadura aurrekoak baino askoz txikiagoa denean. Jihadistek bat-batean egin zuten lana, beren lehen urteetan jardunean, eta orain, momentuz, diru-sarreratik bizitzera mugatzen dira, beraz, aski dira isolatutako eroen ekintza bakartiak, benetako antolakuntza kriminalarekin loturik apenas. haientzat, sugarra bizirik mantentzeko. Beren basakeriaren jarraipena ez da inoiz hain merkea izan barbaroentzat: hedabideek, eta Mendebaldeko iritzi publikoan sortutako klimak, egunero jartzen diete plater batean.

IRAS eta ETASen, Brigada Gorrien eta Baader-Meinhofen, bertako haztegi txikietatik jaiotako terroristen garaian, ordurako eztabaida asko zegoen haien ekintzak ezagutarazi edo ez.

Gaur eztabaida hori inoiz baino puntualagoa da. Atzo tipo isolatu batek, bortitza baina apenas erlazionatuta bere ekintzaren fruituak jasoko dituztenekin, hiru pertsona hil zituen Londresen. Ekitaldiak benetan neurrigabeko presentzia eta arreta soziala izan ditu bere benetako dimentsioa kontuan hartuta. Duela urte batzuk, Europako hainbat herrialdek kolpe etengabeak eta askoz okerragoak jasan zituzten zalaparta handirik gabe eta, batzuetan, kontzientzia txarrarekin ere euren egoera publiko egiteagatik. Gaur egun, badirudi eztabaida desagertu dela zergatik areagotzen ditugun hainbeste, eta hain gaizki, erasoak zeinen helburu bakarra (urrutitik haritik tiratzen dutenek) hain zuzen ere handitzea den erasoak, izuan ez, gorrotoan bizi gaitezen.

Eztabaida ireki beharko genuke, hori baita arazoa. Ez dugu autozentsuraren beharraz eztabaidatuko albiste hau zabaltzean, ezta antzekorik ere. Gaurkoa bezalako mundu batean, sarez eta komunikazio bide informalez beteta, ez dago publikoak «biraltzat» jotzea erabakitzen duen horri ihes egiteko aukerarik. Erasoak izaten jarraituko du eta jendeak Interneten presentzia masiboa ematen jarraituko du, nahiz eta munduko telebista guztiak isilarazteko tematuko diren. Ezin dugu lagundu.

Baina eztabaida ireki beharko genuke, ez izuaren hedapena saihesteko, baizik eta gorrotoaren ondorioetatik babesteko. Kontuan izan behar dugulako terroristek, izena izan arren, badakitela terrorearen gudua galdu dutela. Zu arren bidaiatzen jarraituko dugu. Bizitzen jarraituko dugu, batetik bestera mugituz, Mendebaldearen barruan, bere presentziaren mehatxuak atzera botatzen gaituen gabe. Inork ez du bertan behera utziko Londresera edo Berlinera edo New Yorkera egindako bidaia, eraso bat gertatu berri delako, gertatu eta berehalako bizpahiru egunez haratago. Ez dago izurik eta ez da egongo.

Baina, bestetik, atzo Londresen izandako gertakariei buruzko albisteak errepikatzeak, izurik sortzen ez duenez, gorrotoa, segregazioa eta bazterketa sortzen ditu. Eta horixe da hain zuzen. Europan eta Ipar Amerikan zehar zenbait alderdiren eta zenbait diskurtsoren hazkundea ez da kasualitatea. Gorroto hori terrorismo jihadistaren ondare arrakastatsua da. Terroristak baino gehiago, ISIS mutilak defendatzen dutela dioten pertsonen aurkako erresuminaren sortzaileak dira. Gero eta handiagoa den erresumina honek mundu musulmanaren eta gainerako gizateriaren arteko bereizketa elikatzen du. Hor dago fundamentalisten garaipen handia, musulmanen eta gainerakoen arteko bereizketa hori baita beren existentziari zentzua ematen diona eta gotorlekuetan sendotzen dituena.

Eta, momentuz hori gertatzea eragotzi ezin badugu ere, horren berri izan beharko genuke behintzat eta etsaiari hainbeste muniziorik ez eman.