[Erabiltzaile sarrera] Herritarrak, edo gorrotoaren doktrina.

Euskadi utzi nuenetik urte asko eta asko igaro badira ere, garbi gogoratzen dut nire haurtzaroa; 80. eta 90. hamarkadetan zehar nonbait bizi izan zen haurtzaro lasai eta alaia, garai hartan zegoen giroa ahaztu gabe, zeinaren izaera orain bakarrik neurtzeko gai naizen, urte asko geroago. Izan ere, beranduago baloratu nuen orduan hainbeste naturaltasun eta xalotasunez kontenplatzen nuenaren izua eta gorroto irrazionala: alde zaharra estaltzen zuten “ETAk hil zituztenak”, hauteskundeetako karteletan erretratuak seinalatzen zituzten helburuak, Hiletak ospatzen zituen mahai batean lankide bati botatako abesti txiki anker haiek, aldameneko etxean txaloak, albiste batek eraso baten berri eman zuenean...

Suposatzen dut bertan ez zeudenak jada ikaratuta geratuko direla, horrela jokatzen eta pentsatzen dutenengan zer nolako eromen totalitarioa ezkutatu daitekeen pentsatuz. Galdetzeak, beharbada, zer nolako kriminalizazioa den aurkari politikoaren, ezberdin pentsatzen dutenen deshumanizazioak edo propaganda bonbardaketak azaltzen duen krimenaren txaloetara eramaten duen endekapen moral hori. Bada, jakin nahi duenak ez du denboran atzera bidaiatu beharrik Euskadi horretara. Eta are gutxiago hegazkina hartu eta Caracasen geratu. Kioskora jaistea edo telebista piztea bezain sinplea egin dezakezu.

Gauza bakarra aurkituko duzu: gorroto diskurtsoa. Kriminalizazio hutsa, ñabardurarik gabea, egunkari guztietako titular guztietan eta albiste guztietan sarrera guztietan oka lizuna. Gezurretan eraikitako gorrotoa, kalumnia miserablea, frogatu gabeko gezurrak, karikaturak, irain pertsonalak; Hitlerren propaganda-tekniketan soilik parekotasunak aurki ditzakeena. Nere haurraren begiek kontenplatzen zuten eskala eta intentsitatez ezerezean geratzen den kanpaina, eta, beldur naiz, ezinbestean amaituko dena emaitza latz berdinekin, garaiz gelditzen ez bada.

Izan ere, leku zikinetatik, arrazoirik gabeko lekuetatik, Panamako herrialdeetatik edo suntsipeneko alfabetoetatik, ezagutza osoz, gezurrak argitaratzen dituztenek beren maisu gaiztoen interes korporatibo ustelen zerbitzurako gezurrak argitaratzen dituztenek ondo egingo lukete beren ekintzen ondorioak neurtzea eta haien ondorioak neurtzea. ekintzak. Bada, horrela jarraituz gero, laster baino lehen argitu batek «Espainia arriskuan jarri» eta «diktadura chavista bat» ezarri nahi digutenen aurka egingo du; banderan bildutako ero bakarti batzuek jardungo dute. Eta orduan damutzeak ezer gutxi balioko du: berandu izango da.

Baina, dudarik gabe, inork, hedabiderik, kazetari mertzenariorik eta Podemosek orain arteko jazarpena eraman dituen hainbat etsaietako batek ere ez du C's bezain ondo pasatu lokatzetan arrastaka. Hondamendiaren hazkuntza-iragarpenetatik salbatzeko saiakera etsian, edo beharbada onura handirako bere buruaz beste egitera bultzatu duen alderdi batek, hutsalkeria, kalumnia, difamazio eta populismo zikinen errekor pentsagarri guztiak hautsi ditu.

Zer da C-ak? Munstro bat, munstro bat, bere garaitik kanpo dagoen anomalia teratogeno bat. Deabruaren Bizkarrezuraren mamua bezala, "une batzuetan oraindik bizirik dirudien hildako zerbait". Etorkin mota jakin baten haserre erreaktiboaren ondorioa, zeinak, Kataluniako gizartearen dinamismoan sartu ezinik, espainolismorik arrastsuena bereganatu duena, nolabaiteko sasi-intelektualtasun batekin uztartuta, behin aurrerakoia, erabateko muturrera eraman duena. eskuinekoa («liberalismoaz mozorrotua, jakina») eta hori da nagusi 13 telebistako eta RAEko tertulietan. Frankismo soziologikoaren seme sasiko moduko bat, gaur egun bere izaera konfesionala eta konplexutasun guztiak kenduta, bere hilobitik ateratzen dena. Eta hori guztia, marketin aditu orok gomendatuko lukeen bezala, gazte eta modernitate geruza baten azpian kamuflatuta. Gogora dezagun alderdia, mundua ulertzeko duen moduarekin bat etorriz, 2009an Europar hauteskundeetan koalizioan agertzea onartu zuen Libertas xenofobo eta eskuin muturrekoekin.

Berez, halako ezaugarriak zituen zerbait hauteskunde-anekdotaren eremura kondenatua izan zen: Indar minoritarioa izatera eta lurralde katalanera mugatua: bertako PSOE edo PP marketatik har zezakeen harrapakinez elikatzera murriztua... Mr. Oliú iritsi zen, Banco Sabadell-eko presidentea, eta bere “Eskuineko Podemosen” etorrera iragarri zuen.

Izan ere, eta modu guztiz arduragabean, enpresa-oligarkia arrasoak (denok “Ibex” bezala ezagutzen duguna), edozein berritze demokratiko saihesteko eta bere egitura mafiosoak gordetzeko behar bezain zikin jokatzeko prest, hura erabiltzea erabaki zuen. bere esperimentuaren hezurdura, bere Frankensteinetik, Ciudadanosera. Zerbait logikoa, aldiz: inor ez bere programarekin hain lerrokatua eta hain moldagarria: oportunismoari hain emana eta kosta ahala kosta aurrera egiteko prest. Emaitza, eta aurreikustekoa zen, Alemanian hogeiko hamarkadaren amaieran gertatutakoarekin guztiz paraleloa zen: egungo Krupp eta Bayer-ek aldareetara altxatutako erresuminaren gainean eraikitako eskuineko alderdia; eszena nazionalaren erdigunean artifizialki kokatuta. Zeppelin baten eskalan puztuta.

Eta hemen dugu munstroa, guztiz garatua, bere nagusien kontroletik askatua, erotu; gorrotoaren doktrinaren buru; difamatuz, populismo ranzienean kokaturik, eta eskuin muturreko hedabideetan hain ondo ikasitako argudio berberak errepikatuz, Libertad Digital kasu, zurrupatu baitzituzten oraindik erresuminaren enbrioi bat baino ez zirenean. Telebistak pizten ditugu eta hor dago Rivera: Venezuelako pobreziaren gainean narrasti haragijale eta neoliberal baten malkoak negarrez. Muturreko pobrezia egoeran dauden 8 milioi espainiarrentzat inoiz oihukatu ez zen malko bat; Caracasen argindar hornidura arazoez kexu, Espainian proposatu diren pobrezia energetikoaren aurkako neurri guztien aurka agertu denean (espero al daiteke beste zerbait zerrendatutako elektrizitate konpainien txotxongiloetatik?).

Bai, hor dago: Legegintzaldia kontrolatzen duten oposizioko hautetsiekin batera, Venezuelako “diktadura” salatuz: Frankismoa gaitzetsi beharrik ez izateko bere talde osoarekin Kataluniako parlamentutik ihes egin zuen Rivera bera; azkenik hildakoei lurperatze duin bat eman ahal izanaren aurka errepresaliatuak izan zirenen senideen aurka beti egin zuena. Eta hor berriro: dozenaka hildakoren erantzule kolpistak askatzeko eskatu eta Pinochet goraipatzen zutenekin batera argazkiak ateratzea.
Egongo da oportunismo hutsa dela esaten dutenak, Riverak zinikoki handitu egiten duela botoak bere eskuinean botoak biltzeko. Eta, beharbada, egia da, baina horrek ez du gertaera gutxiago larritzen: etsai politikoaren kriminalizazioa boterea lortzeko bide legitimoa dela uste izatea.

Izan ere, munstroa esnatu da, suge arrautza sortu da. Eta pentsatzekoa da zenbat denbora igaroko den “ilegalizazioei” buruz hitz egiten hasteko edo norbaitek, gogo erreformistak bultzatuta, Iglesiasen aurpegian diana margotzeko.

*** Victorino Garcíaren artikulu bat.