Di medyayê de giraniya zêde ya terorê

Bi boneya êrîşên îro yên li Manchesterê, em navnîşana ku me du meh berê li ser heman malperê weşandibû, piştî êrîşa Londonê rizgar kirin.

Destpêkê di 23ê Adarê, 2017 de hate weşandin:

Bi salan em li Spanyayê dijîn. Her êrîşek, her kiryareke nû ya barbariyê ku ETA di salên 80 û 90î de pêk anî, ji aliyê medyayê ve dihat belavkirin, berfirehkirin. Û tenê rastiya ku ew eşkere bû, ji terorîstan re bû teşwîqek ji bo pêkanîna hovîtiya din.

Ewqasî ku koma têrorîst bi dawî bû ku li hebûna zêdetir, bandorek zêdetir, hewla kuştina bi awayê ku dê bandora medyayê ya herî mezin hebe. Êrîşên herî bi xwîn bi vî awayî hatin, yên ku heta niha navên wan di bîra me de ne (Hipercor) an yên ku dozên hovane yên zêde anîn ser masê (Ortega Lara, Miguel Ángel Blanco).

Salên derbasbûyî bi cilê jibîrkirinê bi sedan mirovên hatine qetilkirin vedihewîne, lê tam bandora wan a li ser medyayê ye ku tê vê wateyê ku çend kes, bi rastî yên ku li jor hatine destnîşan kirin, hêj têne bîranîn. Tiştek wan cûda bû: wan zivirînek anîn ku ew veguherand îkonên ku ne gengaz e ku werin jibîrkirin.

Îro em tûşî cureyeke din a terorê dibin. Ew terorek olî ye ku amade ye xwe feda bike, û ev yek di koka xwe de hîn xeternaktir dike. Lê ew, berî her tiştî, terorek e ku bi dersdayînê çêbûye, di civakek ku medya ji her demê bêtir, bileztir û di heman demê de, ji her demê bêtir meyla hestyariyê ye.

Berevajî terorîzmên din, cîhadî bi dudil dest pê nekir û dûv re doza tundûtûjiyê zêde kir, heya ku bi barbariya xwe bi dawî bû, wek ku di sedsala 20-an de li terorîzma Ewropî hat. Berevajî vê: terora ku em îro dikişînin bi kuştina ne yek, du, sê kes, bi carekê du hezar, dused, pêncî kesî dest pê kir. Ew terorîzm e ku şêweyek nû ya tirsê bi kar tîne, ku ne li ser tirsa êrişa din, lê li ser bîranîna êrişên berê ye.

Ev yek awayê ravekirina vê yekê ye ku çima êrîşên dawî di medyayê de ew qas kêfxweş bûne dema ku, objektîf, berferehiya wan ji yên beriya wan pir piçûktir e. Cîhadîstan di salên destpêkê yên operasyona xwe de bi yekcarî ev kar kir, û niha, ji bo vê gavê, ew xwe bi debara dahatê ve sînordar dikin, ji ber vê yekê kiryarên yekane yên dînên îzole, ku bi zorê bi rêxistina sûcê rastîn ve girêdayî ne, bes in. ji bo wan, da ku agirê zindî bimîne. Berdewamiya barbariya wan tu carî ji bo barbaran ev qas erzan nebû: çapemenî û hewaya ku di raya giştî ya rojavayî de hatî afirandin, her roj ji wan re datînin ser piyan.

Di demên berê de IRAS û ETAS, Tûgayên Sor û Baader-Meinhof, terorîstên ku ji zeviyên xwemalî yên piçûk çêbûn, jixwe gelek nîqaş li ser eşkerekirina an nekirina kiryarên xwe hebûn.

Îro ew niqaş ji her demê bêhtir di wextê xwe de ye. Duh zilamekî veqetandî, tundûtûj lê bi kêmasî bi kesên ku dê fêkiyên çalakiya wî bidizin re têkildar e, li Londonê sê kes kuştin. Bûyer li gorî pîvana wê ya rastîn, ji hebûnek bi rastî nehevseng û baldariyek civakî kêfxweş bû. Çend sal berê, çendîn welatên Ewropî, ji bo eşkerekirina rewşa xwe, bêyî ku zêde nerazî be û carinan jî bi wîjdanek nebaş, derbeyên berdewam û pir xirabtir li ber xwe dan. Wisa dixuye ku îro nîqaş ji holê rabûye ka çima em êrîşên ew qas zêde û ew qas kêm zêde dikin ku armanca wan tenê (ji hêla kesên ku ji dûr ve têlan dikişînin) tam zêdekirin e ku em ne di nav tirsê de, lê di nav nefretê de bijîn.

Divê em nîqaşê vekin, ji ber ku pirsgirêk ev e. Em ê di dema belavkirina vê nûçeyê de, an jî tiştek mîna wê, hewcedariya xwe-sansurê nîqaş nekin. Di cîhanek mîna ya îroyîn de, tijî şebek û navgînên ragihandinê yên nefermî de, îmkana xilasbûna ji tiştê ku gel biryar dide ku wekî "viral" binirxîne tune ye. Dê êrîş bidomin û gel dê li ser Înternetê bi girseyî hebûna xwe bidomînin, her çend hemî televîzyonên cîhanê dê bi israr bin ku wê bêdeng bikin. Em nikarin alîkariyê bikin.

Lê divê em nîqaşê vekin, ne ji bo pêşîgirtina li belavbûna terorê, lê ji bo ku xwe ji encamên nefretê biparêzin. Ji ber ku divê em ji bîr nekin ku terorîst tevî navê xwe jî dizanin ku di şerê terorê de winda kirine. Em ê tevî we rêwîtiya xwe bidomînin. Bêyî ku metirsiya hebûna wê me bi paş ve bikişîne, em ê jiyana xwe bidomînin, li Rojava ji cihekî derbasî cihekî din bibin. Tu kes dê sefera London an Berlîn an New Yorkê betal neke ji ber ku êrîşek nû qewimî, ji du an sê rojên yekser piştî ku pêk hat. Teror tune ye û nabe.

Lê ji aliyê din ve dubarekirina nûçeyên li ser bûyerên mîna ya duh li Londonê, ji ber ku tirsê çênake, kîn, cudabûn û dûrketinê çêdike. Û tam li ser vê yekê ye. Mezinbûna hin partî û hin nîqaşan li seranserê Ewropa û Amerîkaya Bakur ne tesaduf e. Ew nefret mîrateya serketî ya terorîzma cîhadîst e. Ji terorîstan wêdetir, çeteyên DAIŞ'ê li dijî gelê ku îdia dikin ku diparêzin, hêrsa xwe çêdikin. Ev hêrsa ku zêde dibe cihêbûna di navbera cîhana misilman û mirovahiyê ya mayî de gur dike. Serkeftina mezin a bingehparêzan tê de ye, ji ber ku ev veqetîna di navbera misilmanan û yên mayî de ew e ku wateya hebûna wan dide û wan di kelehên xwe de xurt dike.

Û her çiqas em niha nikarin pêşî li vê yekê bigirin jî, divê em bi kêmanî hay jê hebin û ewqas cebilxane nedin dijmin.