O PSOE nas súas horas decisivas

As eleccións do 26-J deixaron un panorama en escanos bastante semellante ao anterior: o Congreso é un pouco máis de dereitas, pero sen maiorías claras. En canto a votos, o xiro cara á dereita foi considerable, pero o efecto diluíuse porque Unidos Podemos gaña escanos grazas á confluencia. A aritmética electoral veu en auxilio dunha esquerda que se presentou unida: senón, o retroceso sería moito maior.

En canto a votos, o grupo de PSOE máis Ciudadanos repite a súa porcentaxe, polo que un bromista podería sacar a conclusión de que houbo un traspaso de votos de Podemos ao PP. Xa o contamos nun artigo do 18 de abril, usando só o exemplo contrario, por que este non é o caso. A abstención xoga un papel, e os movementos intermedios entre uns partidos e outros tamén. Nese artigo, escrito nun tempo de confluencias, euforia e sorpresas, tamén se dicía algo máis: “Poden xurdir outros moitos movementos: nada vai ser o que parece. E reversións espectaculares poden vir de onde menos se esperan. Teña coidado coas conclusións precipitadas, porque case seguro que se equivocarán: a realidade subxacente sempre é máis complexa”.

Despois de dous meses, o baño de realidade pon as cousas no seu lugar. As análises triunfalistas foron moi numerosas entre os seguidores de Podemos, e colapsáronse estrepitosamente. Así que case podemos dicir que despois do 26-J toda unha xeración perdeu a inocencia electoral. Nese sentido pasou o que tiña que pasar: agora todos somos adultos, porque a inocencia só se perde dunha vez e para sempre.

E agora iso? Aínda que a aritmética parlamentaria é moi parecida á anterior, o que cambiou é a predisposición, a psicoloxía de cada un. Por exemplo, un posible goberno de PSOE+UP+Ciudadanos segue sendo matematicamente o máis posible como hai tres meses, pero na nova situación está algo moito máis afastado.

Os votantes emitiron un veredicto: queren un goberno e quéreno agora. En canto á alternativa entre continuidade ou ruptura, apostaron pola primeira. Os políticos sábeno, a sociedade sábeo, polo que agora teñen que xogar un novo xogo no que, ao ter cartas semellantes, as intencións dos xogadores son totalmente distintas.

Dos catro actores principais, hai tres que teñen moi claro o seu papel. O PP quere gobernar e reclamará o seu dereito a facelo. Ciudadanos porá condicións para que o seu papel se vexa relevante, e despois facilitará ese goberno. A Unidos Podemos, pola súa banda, está interesado en presentarse como alternativa desde a oposición, e tentar asaltar o ceo despois. Ninguén culpará a ningún destes tres grupos de facer isto, porque é exactamente o que todos cren que deberían facer.

Só o PSOE segue no aire, enredado nunha arañeira. O país no seu conxunto demanda un goberno e culparao se non o hai, pero a maioría dos seus votantes rexeitan rotundamente o Partido Popular.

Que carallo pode facer o PSOE para salvar a cara? Non pode simplemente renderse ao PP, porque os seus votantes non o tolerarían e Podemos aproveitaría para asumir o liderado da oposición. Pero non pode, por moito que o intente Sánchez, seguir xogando coa invención da "coalición do cambio". PSOE+ Podemos+Cidadáns, porque xa non estamos nesas, e porque non aporta ningunha vantaxe a Ciudadanos e Podemos.

O conclave que o PSOE vai celebrar esta fin de semana será fundamental. Teñen que sacar algo do sombreiro: buscar unha solución imaxinativa para salvar a cara e non deixar o campo aberto aos seus adversarios. Hoxe, venres, é difícil imaxinar como poden conseguilo. Os outros tres partidos xa saben a que van xogar, pero o PSOE aínda non atopou o seu espazo. E se mañá non comeza a atopalo, pode acabar deixando a oposición en mans de Podemos, o papel conciliador nas de Ciudadanos, e a etiqueta de “único gran partido serio” nas do PP.

Que lles quedará entón?